De Vier Sleutels om als HSP te floreren in een overweldigende wereld

In deze blog wil ik mijn persoonlijke ervaringen delen met een veelvoorkomend probleem bij mensen met HSP: overprikkeling. Als HSP’er heb ik ervaren hoe overweldigend het kan zijn wanneer je brein te veel prikkels moet verwerken. Eerder heb ik onderzocht hoe dit proces in ons brein werkt, maar deze keer wil ik me richten op praktische manieren om hiermee om te gaan. De strategieën die ik zelf heb toegepast, hebben me enorm geholpen en ik deel ze graag met je. 

Sommige HSP’ers zijn zich al vanaf jonge leeftijd bewust van hun hoogsensitiviteit. Voor anderen, zoals ik, kwam deze ontdekking later, vaak nadat ze vastliepen in werk, relaties of het dagelijks leven. Het besef dat je HSP bent kan een opluchting zijn, maar roept ook veel vragen op. Wat betekent dit nu eigenlijk voor mij? Hoe ga ik hiermee om?

HSP’ers hebben specifieke behoeften en ik heb gemerkt dat vier dingen daarbij bijzonder belangrijk zijn:

1. Zelfkennis

Toen ik ontdekte dat ik HSP was, wist ik nog weinig over wat dit precies inhield. Het is essentieel om te begrijpen wat hoogsensitiviteit is en hoe het je dagelijks leven beïnvloedt. Mijn reis naar zelfkennis begon met boeken lezen, praten met andere HSP’ers en het volgen van workshops. Hoe meer ik leerde, hoe beter ik begreep waarom ik op bepaalde manieren reageerde en waarom sommige situaties voor mij extra belastend waren. Deze zelfkennis gaf me de handvatten om mijn gevoeligheid te accepteren en beter met overprikkeling om te gaan.

2. Ervaringen in een nieuw kader plaatsen (herkaderen)

Als HSP’er voelde ik me vaak ‘anders’, wat soms negatieve gevoelens opriep. Ik merkte dat ik vooral gefocust was op de uitdagingen van mijn gevoeligheid, zoals snel overprikkeld raken of moeite hebben met drukke omgevingen. Na verloop van tijd begon ik echter mijn perspectief te veranderen. Door inzicht te krijgen in hoe de maatschappij en mijn opvoeding mijn sensitiviteit beïnvloedden, leerde ik mijn hoogsensitiviteit in een positiever licht te zien. Dit herkaderen van mijn ervaringen hielp me om mijn gevoeligheid niet langer als een last te beschouwen, maar als een kracht die ik positief kan inzetten.

3. Emotionele wonden helen

Als kind voelde ik vaak dat mijn gevoeligheid niet werd begrepen of geaccepteerd, wat me onzeker en kwetsbaar maakte. Hoogsensitieve mensen lopen een verhoogd risico op emotionele wonden omdat ze gebeurtenissen diepgaand verwerken. Dit betekent niet dat elke HSP’er een posttraumatische stressstoornis ontwikkelt, maar het kan wel voorkomen dat oude wonden je nog lang blijven beïnvloeden. Ik heb geleerd dat het belangrijk is om deze wonden te erkennen en eraan te werken, bijvoorbeeld door therapie of zelfreflectie. Het helen van deze emotionele wonden heeft me geholpen om steviger in mijn schoenen te staan en beter met mijn gevoeligheid om te gaan.

4. Bewust omgaan met prikkels: PFOP-categorieën

Een van de grootste uitdagingen voor mij als HSP’er was het vinden van een balans tussen actief deelnemen aan de wereld en voldoende tijd nemen om op te laden. Soms trok ik me te veel terug, terwijl ik op andere momenten mezelf juist te veel blootstelde aan prikkels. Het is belangrijk om te leren hoe je op een bewuste manier met prikkels omgaat. Daarbij zijn vier categorieën van technieken nuttig gebleken:

- Prikkelregulatie: Dit gaat over het bewust verminderen van prikkels door bijvoorbeeld de omgeving aan te passen, zoals jezelf terugtrekken in een rustige ruimte of storende prikkels minimaliseren. Dit hielp mij om niet overweldigd te raken in drukke situaties.

- Frustratietolerantie: Niet alle prikkels kun je vermijden. Denk aan een drukke trein of een hectische vergadering. Het vermogen om vervelende prikkels te verdragen zonder dat ze je volledig van slag brengen, was iets wat ik stap voor stap heb moeten ontwikkelen.

- Ontspanningstechnieken: Ontspanning is cruciaal voor het herstellen van overprikkeling. Technieken zoals meditatie, ademhalingsoefeningen en yoga hebben mij geholpen om sneller te herstellen na een stressvolle dag.

- Positieve prikkeling: Omdat ik prikkels vaak dieper verwerk, merkte ik dat het opzoeken van positieve ervaringen – zoals natuurwandelingen of creatieve activiteiten – een krachtige manier was om spanningen te laten afvloeien. Het zorgde voor een tegenwicht tegen de negatieve prikkels die ik soms ervaar.

Deze technieken zijn niet alleen afzonderlijk effectief, maar de echte kracht ligt in het combineren ervan op een manier die bij jou past. Voor mij heeft het veel tijd en vallen en opstaan gekost om mijn eigen strategie te vinden, maar uiteindelijk heb ik een balans weten te creëren die werkt voor mij. Dit proces heeft me zoveel inzicht en rust gebracht dat ik besloot om deze ervaringen te delen met anderen. Het leidde tot mijn werk als creatief HSP-coach, waarin ik mensen help hun eigen pad te ontdekken en te bewandelen.

Hoogsensitiviteit kan soms als een uitdaging worden ervaren, vooral wanneer de wereld om ons heen te overweldigend aanvoelt. Maar ik heb geleerd dat deze gevoeligheid ook een enorme rijkdom met zich meebrengt. HSP’ers beschikken vaak over een diepere intuïtie, een sterk inlevingsvermogen en een creativiteit die hen in staat stelt om de wereld op een unieke manier te ervaren en te interpreteren. Dit betekent dat, wanneer je leert hoe je omgaat met overprikkeling, je niet alleen beter functioneert, maar ook toegang krijgt tot een diepere bron van inzichten en inspiratie.

Wat ik vooral wil meegeven, is dat er geen eenduidige oplossing is voor het omgaan met hoogsensitiviteit. Het is een proces van ontdekken, leren en aanpassen. Door verschillende technieken uit te proberen en te combineren, kun je een eigen aanpak ontwikkelen die past bij wie jij bent. Door bewust te leren omgaan met je gevoeligheid, kun je een leven leiden dat in balans is, maar ook vervuld is van betekenis, verbondenheid en creativiteit. En dat is precies waar ik als creatief HSP-coach graag bij help: het vinden van jouw unieke weg naar een leven waarin je gevoeligheid je grootste kracht is.

Bron: handboek HSP-coach (CIVAS)