Hoe mijn trauma’s meer kleur kregen met elke penseelstreek

Er was een tijd waarin mijn wereld volledig op zijn kop stond. Op mijn achttiende kreeg ik te maken met intrusies – nare gedachten die 24/7 als ongenode gasten mijn hoofd binnendrongen. Ze llieten me niet los. Deze gedachten veroorzaakten enorme angst, wat uiteindelijk leidde tot een diepe depressie. Wat ik toen nog niet wist, was dat ik trauma’s aan het verwerken was en dat dit door mijn hoogsensitieve aard extra intensief was.

Wat is trauma voor een HSP’er?

Als hoogsensitief persoon (HSP) ervaar je de wereld net iets intenser. Een vervelende opmerking, een schokkend nieuwsbericht of zelfs harde geluiden kunnen je meer raken dan de gemiddelde persoon. Dit betekent ook dat gebeurtenissen die voor anderen ‘normaal’ of ‘minder heftig’ lijken, bij een HSP’er als trauma binnen kunnen komen. Trauma wordt vaak geassocieerd met grote, heftige gebeurtenissen zoals een ongeluk of misbruik, maar ook kleinere gebeurtenissen, zoals een scheiding, een conflict of een verhuizing, kunnen grote impact hebben. Dit zijn chronische stresssituaties of een opeenstapeling van kleine negatieve ervaringen. Voor mij bestonden deze kleine momenten uit dingen als niet willen opvallen op school, de druk om altijd goed te presteren en moeite met het uiten van emoties. Op het eerste gezicht lijken dit misschien geen ‘grote’ trauma’s, maar ze hebben zeker hun sporen nagelaten. Voor HSP’ers is de invloed van deze situaties vaak groter, omdat we de neiging hebben alles diepgaand te verwerken.

Het verouderde stresssysteem en HSP'ers

Ons stresssysteem stamt nog uit de tijd van de dinosauriërs. Dit betekent dat ons lichaam op dezelfde manier reageert op gevaarlijke situaties als toen we moesten vluchten voor een roofdier. Tegenwoordig zijn de bedreigingen heel anders; we rennen niet meer weg voor leeuwen, maar maken ons druk om deadlines, vervelende appjes en sociale media. Voor HSP’ers is dit extra uitdagend, omdat ons brein meer stimuli registreert en dieper verwerkt. Een ruzie, een onverwacht geluid of abstracte zorgen zoals “Wat als ik mijn baan verlies?” worden door onze hersenen ervaren als acute bedreigingen. Het is dan ook geen verrassing dat veel HSP’ers uiteindelijk kampen met burn-outs, depressies of angststoornissen.

Hoe mijn lichaam reageerde

Trauma bij HSP’ers werkt vaak sluipend. Je lichaam schiet in een soort overlevingsmodus, alsof er een leeuw achter je aan zit, zelfs als er in werkelijkheid geen direct gevaar is. In mijn geval begonnen de klachten toen ik 27 jaar was met vermoeidheid, gespannen spieren en slapeloosheid. Deze klachten werden ernstiger: een constante stroom aan angstige gedachten en gevoelens verhinderde normaal functioneren. Het opmerkelijke is dat je vaak niet doorhebt hoe uitgeput je lichaam en geest al zijn, totdat het écht niet meer gaat. Je blijft doorgaan en denkt: "even doorbijten," want zo ben je opgevoed. Voor ik het wist, zat ik in fase drie: volledige uitputting. Mijn lichaam gaf duidelijke signalen, maar ik luisterde er niet naar.

De vier overlevingsreacties

Bij trauma reageert je lichaam op vier manieren: vechten, vluchten, bevriezen of fawning (pleasen). Als HSP’er ‘koos’ ik meestal voor bevriezen. Mijn lichaam verstarde en ik voelde me volledig gevangen. Mijn keel voelde dichtgesnoerd, mijn ademhaling werd oppervlakkig en mijn hoofd draaide overuren. Op andere momenten vluchtte ik door me terug te trekken, sociale situaties te vermijden en alles te ontlopen wat me zou overweldigen. Dit leidde ertoe dat ik steeds verder wegzonk in angst en depressie.

Hoe ik mijn weg vond…

Uiteindelijk hielp het me te accepteren dat ik een HSP’er ben, wat o.a. betekent dat ik anders met trauma omga dan anderen. Het erkennen van mijn grenzen en het leren herkennen van mijn eigen stresssignalen was cruciaal. Ik moest mijn leven anders inrichten: meer rust nemen, minder prikkels toelaten en duidelijk communiceren met mijn omgeving over wat ik nodig heb. Dit betekende zelfs het zoeken naar een nieuwe baan die bij mijn nieuwe levensstijl paste.

Tijdens mijn herstel vond ik veel troost in tekenen en schilderen. De kleuren en vormen hielpen mij om mijn emoties een plek te geven. Terwijl ik met de kwast aan de slag ging, ontdekte ik dat kunst een geweldige manier was om de chaos in mijn hoofd te ordenen. Elke penseelstreek gaf me de kans om die moeilijke gevoelens visueel te maken en zo leerde ik mijn pijn om te zetten in iets moois. Mijn liefde voor creativiteit groeide zo hard dat ik uiteindelijk illustrator werd. Dit proces van creëren en uitdrukken gaf me niet alleen de kracht om te genezen, maar ook om mijn unieke verhaal met anderen te delen.

De kracht van EMDR

Op mijn 30e kwam ik via een therapeut in aanraking met EMDR, een krachtige methode om trauma’s te verwerken. EMDR, ontwikkeld door de Amerikaanse psychologe Francine Shapiro, helpt de spanning rondom traumatische beelden te verminderen. Je hoeft niet eindeloos je hele levensverhaal te vertellen; de methode is direct, effectief en vaak snel merkbaar. Na enkele sessies merkte ik dat de zware last die ik voelde begon te verdwijnen. De energie die ik voorheen gebruikte om te overleven, kwam langzaam terug, waardoor er ruimte ontstond om écht te leven in plaats van voortdurend op scherp te staan. Het voelde als een bevrijding: ik hoefde niet langer alert te zijn op gevaar.

Verder herstellen als HSP

Als HSP’er met een trauma achtergrond is het belangrijk om je energie over de week te verdelen en je grenzen te bewaken. Activiteiten plannen, af en toe nee zeggen en veel rustmomenten inlassen zijn essentieel om overprikkeling te voorkomen. Daarnaast helpt het om met je omgeving te communiceren over wat je doormaakt. Mensen zien vaak niet hoe uitgeput je bent na een drukke dag vol prikkels. Door duidelijk te zijn over je HSP-zijn en de impact van trauma, kunnen zij je beter begrijpen en ondersteunen.

Als jij je hierin herkent, weet dan dat je niet alleen bent. Veel HSP’ers worstelen met trauma, soms zonder het zelf door te hebben. Met de juiste tools en hulp kun je herstellen en weer voluit leven! Het verwerken van trauma kost tijd en dat is helemaal oké.

Tot slot

In mijn rol als creatief HSP-coach help ik anderen om hun eigen verhalen te verkennen en te verwerken. Door creatieve expressie en mindfulness bied ik een veilige ruimte waar je kunt ontdekken, voelen en groeien. Samen kunnen we werken aan jouw herstel en het creëren van een leven dat écht bij jou past. En.. als we samen aan de slag gaan, wie weet ontdekken we dan dat je een verborgen talent hebt voor schilderen, schrijven of misschien zelfs het bakken van de meest lekkere cupcakes. Want als je de chaos van trauma kunt omzetten in creativiteit, dan ben je niet alleen een HSP’er, maar ook een echte kunstenares in het maken van je eigen leven!